Neurodermatitis (atopische dermatitis) is de naam voor een chronische, in fasen verlopende huidziekte met als voornaamste oorzaak een ontoereikende functie van de natuurlijke barrièrelaag van de huid. Bij het ontstaan is sprake van een complex mengsel van genetische factoren (aanleg), omgevingsinvloeden, de psyche en mechanische prikkels. Vaak begint de aandoening al op zuigelingenleeftijd.

Typische tekenen van neurodermatitis zijn een zeer droge, schilferende huid met een gespannen gevoel of jeuk, die leiden tot krabben en bij huidletsel lokale infecties met zich kunnen meebrengen. Vooral eczeem op sterk belaste plaatsen zoals ellebogen of knieholten treedt vaak op. Vaak nemen de extreme uitingen af aan het begin van de puberteit. De huid blijft echter het hele leven lang droog en gevoelig, en vereist extra verzorging. Er dreigt voortdurend een overreactie op vele prikkels met eczeem en acute aanvallen, bijvoorbeeld bij stress, mechanische huidirritatie en allergenen, maar ook bij infecties en klimaatfactoren. De vorm die dit aanneemt, verschilt per persoon en kan ook in de loop van het leven sterk wisselen.